“Бүс ба зам” санаачилга 10 жил: Хөгжлийн цаашдын чиг хандлага
Мөн Ши Жиньпин дарга 2015 оны 10 дугаар сард ХКН-ын 18 удаагийн Төв Хорооны V бүгд хурлаар шинэ үзэл баримтлал буюу инновацын, зохицуулалттай, ногоон, нээлттэй, хамтдаа хүртэх гэсэн хөгжлийн үзэл баримтлалын талаар анхлан дэвшүүлсэн бол 2022 оны 3 дугаар сард хуралдсан БХАТИХ-ын V чуулганы үеэр тус үзэл баримтлалыг Хятад улсын хөгжин хүчирхэгжихийн зайлшгүй туулах нэг зам гэж онцолсон. Өөрөөр хэлбэл “Бүс ба зам” нь цаашид хөгжлийн шинэ үзэл баримлалаар гол чиг баримжаа хийнэ гэсэн үг.
Сүүлийн жилүүдэд Хятад улс “Бүс ба зам”-ын дэд бүтцийн бүтээн байгуулалтын хүрээнд “ногоон”, “тогтвортой” хөгжилд илт анхаарал хандуулах болсон. 2017 оны 5 дугаар сард Үндэсний хөгжил, шинэчлэлтийн хороо холбогдох яамдтай хамтарч “Ногоон ‘Бүс ба зам’-ын бүтээн байгуулалтыг түргэтгэх тухай удирдамж санал” -ыг анхлан дэвшүүлж, 2025 он гэхэд ногоон дэд бүтэц, ногоон эрчим хүч, ногоон зам харилцаа, ногоон санхүү зэрэг салбарт томоохон амжилтад хүрэх болно” гэсэн үндсэн зорилго тавьсан.
Өнөөдөр Хятад улс фотоволтайк цахилгаан эрчим хүч, салхин цахилгаан станц, усан цахилгаан станц, атомын цахилгаан станц болон хурдны галт тэрэг, цахилгаан автомашин зэрэг салбарт асар их туршлага хуримтлуулж чаджээ. Энэ давуу талаа ашиглаж, ирэх жилүүдэд тус улс “Бүс ба зам”-д нэгдсэн, зам дагуух улс орнуудтай ногоон дэд бүтцийн салбарт улам нягт ажиллаж, хамтын ажиллагааг бэхжүүлэх хандлагатай байна.
Хятад улсын дарга Ши Жиньпин 2017 оны “Бүс ба зам”-ын олон улсын хамтын ажиллагааны дээд хэмжээний анхдугаар чуулганаар: “Инновацийг хөдөлгөгч хүч болгосон хөгжлийг тууштай баримталж, цахим эдийн засаг, хиймэл оюун ухаан, нано технологи, квант тооцоолол зэрэг тэргүүлэх салбарын хамтын ажиллагааг бэхжүүлж, их өгөгдөл, үүлэн тооцоолол, ухаалаг хотын бүтээн байгуулалтыг 21-р зууны цахим торгоны замтай холбон, урагшлуулах хэрэгтэй” [5] гэж заасан нь “Цахим Бүс ба зам”-ын хөгжлийн цаашдын чиглэл нь болов.
Ковид цар тахал дэлхий нийтэд тархсан нь улс орнуудыг цахимаар харилцаж, цахимаар ажиллаж, суралцах шинэ эрин үеийн харилцааны хэв маягт эргэлт буцалтгүй оруулсан. Хятад улсын хувьд “Цахим торгоны зам”-ыг дэмжих үйлдвэрлэлийн бааз суурь улам бэхжиж, зах зээл нь ч тэлэв. Өнөөдөр тус улсын цахим эдийн засгийн хөгжил маш хурдан, 5G технологийн бүтээн байгуулалтаар дэлхийг тэргүүлж, цахим эдийн засгийн салбарт өөртөө давуу талуудыг хэдийн бий болгоод буй. Судалгаагаар 2014-2021 онд Хятадын цахим эдийн засгийн хэмжээ 27 их наяд юань-аас 45 их наяд болж, ДНБ-д эзлэх хувийн жин 33%-иас 39.8% хүрч, жилийн 16%-ийн өсөлтийг харуулав. Өнөөдөр цахим эдийн засгийн салбарын хөгжлөөр дэлхийд 2-рт жагсаж байна [6]. Зам дагуух улс орнуудын цахимжих үйл явц удаашралтай байгаа нь Хятадын энэ салбарт орох орон зайг улам тэлэхээр байна.